1. Dieta cukrzycowa – rodzaje cukrzycy

Cukrzyca jest chorobą, która rozwija się powoli, początkowe wahania glukozy we krwi nie dają charakterystycznych objawów. Człowiek mający cukrzycę może z nią żyć kilka miesięcy, nie mając pojęcia, że jest chory i powinien stosować dietę dla cukrzyka.

 

Wyróżnia się 4 rodzaje cukrzycy

  • cukrzyca typu 1
  • cukrzyca typu MODY
  • cukrzyca typu 2
  • cukrzyca ciężarnych

 

Cukrzyca typu 1 występuje u dzieci – w wyniku braku wydzielania insuliny przez trzuskę. Choroba ta nie jest dziedziczna, ale osoby chorujące na typ I cukrzycy mają zwykle predyspozycje do zachorowania. Istnieje czynnik genetyczny, który powoduje cukrzycę, z zakresu autoagresji. Coraz częściej za przyczynę tego typu cukrzycy uważa się zakażenie wirusowe, które uszkadza komórki trzustki. Cukrzyca typu MODY występuje u młodych osób, które najczęściej są otyłe, prowadzą niezdrowy tryb życia – nieprawidłowe odżywianie, mała aktywność fizyczna. Najczęstszą cukrzycą występującą wśród ludzi jest cukrzyca typu 2, która stanowi 85-95 proc. wszystkich przypadków zachorowań. Występuje najczęściej u osób dorosłych (powyżej 40. roku życia), otyłych, mających siedzący tryb życia. Głównym objawem cukrzycy jest podwyższone stężenie glukozy we krwi.

Do innych objawów należą:

  • częstomocz
  • zwiększone pragnienie
  • duży apetyt (polifagia)
  • spowolnienie gojenia się ran
  • zakażenia grzybicze (skóry, dróg rodnych)
  • pogorszenie wzroku
  • sucha, łuszcząca się skóra

 

Cukrzyca jest zazwyczaj związana z otyłością i niezdrowym stylem życia (Shutterstock)

 

1.1. Dieta cukrzycowa – cele leczenia żywieniowego

Wystąpieniu cukrzycy można skutecznie zapobiegać, prawidłowo się odżywiając, zgodnie z zasadami diety dla cukrzyka oraz prowadząc aktywny tryb życia, który nie powoduje wystąpienia otyłości. W przypadku wystąpienia cukrzycy należy stosować odpowiednio zbilansowaną dietę dla cukrzyka która zawiera produkty o niskim indeksie glikemicznym, uprawiać sport oraz regularnie przyjmować leki obniżające poziom glukozy we krwi lub insulinę. W przeciwnym razie wystąpią groźne powikłania cukrzycy, które prowadzą do niepełnosprawności – stopa cukrzycowa,jaskra, niewydolność nerek.

Powodem, dla którego dieta dla cukrzyka powinna zostać jak najszybciej wprowadzona do codziennego planu żywieniowego, jest zapobieganie nadmiernym wahaniom poziomu glukozy we krwi. Niewyrównana glikemia jest bowiem źródłem występowania wielu powikłań, powstających na skutek uszkodzenia drobnych oraz większych naczyń krwionośnych.

Skutkiem braku przestrzegania diety dla cukrzyka może być:

  • uszkodzenie nerek
  • uszkodzenie wzroku
  • uszkodzenie włókien nerwowych
  • zespół stopy cukrzycowej
  • choroba wieńcowa
  • uszkodzenie mózgu

Równie ważne jest zapobieganie występowaniu insulinooporności, która towarzyszy zazwyczaj cukrzycy typu 2 i często poprzedza jej występowanie. Następstwa insulinooporności są analogiczne do skutków niewyrównanego poziomu glukozy we krwi. Dodatkowo mogą powodować m.in. stłuszczenie i marskość wątroby, bezpłodności oraz występowanie zaburzeń miesiączkowania u kobiet.

  1. Dieta cukrzycowa – leczenie żywieniowe

Ogromną rolę w leczeniu cukrzycy odgrywa odpowiednio zbilansowana dieta dla cukrzyka, która charakteryzuje się następującymi cechami:

należy spożywać 5 posiłków dziennie w regularnych odstępach czasu, co 3-4 godziny. Dzięki temu nie wystąpią wahania poziomu cukru pomiędzy posiłkami oraz nie wystąpi chęć podjadania;

każdy posiłek powinien zawierać węglowodany oraz skrobię. Produkty je zawierające powinny posiadać niskiindeks glikemiczny. Do produktów polecanych w diecie dla cukrzyka należą: pieczywo pełnoziarniste (graham, żytnie), makaron pełnoziarnisty, ryż brązowy, kasza gryczana oraz jęczmienna.

cukrzyk w diecie powinien ograniczyć spożywanie tłuszczu, szczególnie tłuszczów zwierzęcych (masło, śmietana, smalec), których nadmiar w diecie prowadzi do otyłości oraz miażdżycy.. Natomiast w diecie cukrzyka powinny się znaleźć produkty bogate w nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6. Do nich należą ryby (dorsz, morszczuk, łosoś norweski, pstrąg, szczupak) oraz oliwa z oliwek, olej słonecznikowy, nasiona słonecznika, orzechy,

w ciągu dnia należy spożywać 5 porcji warzyw i owoców, które mają niski indeks glikemiczny. Błonnik w nich zawarty spowalnia wchłanianie glukozy w jelitach, ponadto są doskonałym źródłem witamin i składników mineralnych. W diecie dla cukrzyka szczególnie polecane są: surowa marchewka, nasiona roślin strączkowych (fasola, soczewica, groch, soja), kapusta, sałata, brokuły, buraki, a także maliny, truskawki, porzeczki, jabłka, pomarańcze.;

należy wykluczyć z diety cukrzyka ciasta, szczególnie torty i kruche ciasta, które nie tylko zawierają dużo węglowodanów, ale są bardzo kaloryczne. Raz na tydzień można zjeść kawałek drożdżówki oraz 2-3 kostki  czekolady gorzkiej, która jest źródłem flawonoidów, usuwających z organizmu wolne rodniki;

osoby chore na cukrzycę powinny zmniejszyć spożycie izomerów trans (twarde margaryny, wyroby cukiernicze itp.) oraz tłuszczów nasyconych (tłuste mięsa, pełnotłusty nabiał) na korzyść tłuszczów, pochodzących z półtłustych produktów mlecznych, chudego mięsa, drobiu, ryb, orzechów i olejów roślinnych. To na pewno wspomoże leczenie cukrzycy;

dieta wysokobiałkowa, nisko tłuszczowa może prowadzić do szybkiego zmniejszenia masy ciała i poprawy wyrównania glikemii (z wyjątkiem osób z powikłaniami m.in. nerek i wątroby). Nadmiar białka może być bardzo niekorzystny dla osoby z cukrzycą ze względu na pogorszenie stanu różnych narządów: nerek i wątroby, dlatego nie należy zastępować nim całkowicie tłuszczu i węglowodanów;

posiłki w diecie cukrzycowej należy jeść powoli i wstawać od stołu z lekkim niedosytem. Codziennie należy spożywać śniadanie, które reguluje poziom glukozy we krwi i przyspiesza metabolizm;

nie należy podjadać między posiłkami;

powinno się unikać smażenia oraz duszenia z tłuszczem. Zamiast tego należy stosować gotowanie, gotowanie na parze, duszenie bez dodatku tłuszczu, pieczenie oraz grillowanie na patelni bez dodatku tłuszczu.

Ponadto w diecie dla cukrzyka nie wolno spożywać alkoholu, ponieważ działa hipoglikemizująco i jego spożycie może powodować śpiączkę cukrzycową. Podobnie jak osoby zdrowe, cukrzyk powinien wypijać co najmniej dwa litry płynów, w postaci wody najlepiej wysoko zmineralizowanej oraz zielonej herbaty.

Podczas przygotowania posiłków dla cukrzyków należy w miarę możliwości spożywać surowe owoce i warzywa, ponieważ bardzo często produkty poddane obróbce termicznej posiadają wysoki indeks glikemiczny. W diecie cukrzyka warto jeść jabłka, ponieważ zawierają one kwercetynę: flawonoid, zapobiegający stanom zapalnym które zdaniem części naukowców mogą być odpowiedzialne za zachorowanie na cukrzycę. Wśród osób jedzących więcej niż trzy jabłka dziennie jest o 20 proc. mniej zachorowań na cukrzycę. Kwercetynę znajdziesz też w kapuście i owocach jagodowych.

Aby uniknąć napadów głodu, dieta dla cukrzyka powinna być bogata w chrom.  Można go suplementować (w porozumieniu z lekarzem). W ten sposób łatwiej jest utrzymać prawidłową wagę. Co równie ważne, już 400 mikrogramów tego pierwiastka dziennie pomaga skutecznie uregulować poziom cukru w krwi.

 

2.1. Dieta cukrzycowa – indeks glikemiczny

Indeks glikemiczny (IG) określa wzrost glikemii (poziomu glukozy we krwi) po spożyciu węglowodanów. Na podstawie wartości wskaźnika IG zostały sklasyfikowane produkty spożywcze zawierające węglowodany. Im wyższa jest wartość indeksu glikemicznego, tym wyższy jest poziom cukru we krwi po spożyciu danego produktu. Na czczo poziom glikemii powinien wynosić od 3,5 do 5,5 mmol/l (czyli 70-90 mg/dl). Natomiast po spożyciu posiłku glikemia wzrasta do 7,2 mmol/l, czyli 135 mg/dl.

Hipoglikemia jest to za niski poziom glukozy we krwi (objawiający się drżeniem rąk, drgawkami, sennością, prowadząc do śpiączki cukrzycowej. Aby podnieść poziom glukozy, należy osobie chorej podać do spożycia produkt zawierający cukry proste (miód, czekolada, cukierek), a następnie produkt bogaty w węglowodany złożone (bułka pełnoziarnista z wędliną, makaron z białym serem). Natomiast hiperglikemia to wzrost poziomu cukru we krwi, na czczo powyżej 120 mg/dl, a po spożyciu posiłku >200 mg/dl. W przypadku hiperglikemii, zdrowy organizm samoistnie redukuje nadmiar cukru poprzez wydzielanie insuliny, która powoduje wniknięcie glukozy do wszystkich komórek całego organizmu, a przede wszystkim tkanki mięśniowej i tłuszczowej. U ludzi chorych na cukrzycę ten proces jest zaburzony, z powodu braku lub niedostatecznego wydzielania insuliny przez trzustkę. Zapobieganie hiperglikemii to głównie przestrzeganie diety dla cukrzyka, a także przyjmowanie zalecanych leków obniżających glukozę, wstrzykiwanie insuliny oraz prowadzenie aktywnego trybu życia.

2.2. Dieta cukrzycowa – wymiennik węglowodanowy

Kontrolowanie ilości węglowodanów w diecie dla cukrzyka jest niezwykle ważne, dlatego wprowadzono pojęcie wymiennika węglowodanowego (WW). Jest to porcja produktu (podana w gramach), która zawiera 10 g węglowodanów przyswajalnych. Wymiennik węglowodanowy, zwany także jednostką chlebową, ułatwia diabetykom komponowanie własnego jadłospisu i urozmaicanie diety dla cukrzyka.

2.3. Dieta cukrzycowa – polecane produkty

Dieta dla cukrzyka odgrywa znaczącą rolę. Diabetycy powinni unikać niektórych produktów a zarazem włączyć do diety inne ich rodzaje.

W diecie dla cukrzyka powinny się znaleźć następujące produkty pokarmowe:

pieczywo zawierające duże ilości błonnika;

produkty mleczne, takie ja jogurt, kefir czy ser biały – ważne jest, by miały one obniżoną wartość tłuszczu (z pomocą trzech beztłuszczowych jogurtów dziennie chory traci o 22 proc. więcej wagi, o 61 proc. więcej tłuszczu z całego ciała i o 81 proc. więcej tłuszczu w okolicach brzucha niż osoby spożywające tę samą ilość kalorii, ale bez jogurtu);

chude mięso i ryby, wędliny drobiowe;

oliwa z oliwek

czosnek – zmniejsza ryzyko zakażeń grzybiczych u chorych na cukrzycę (podwyższone stężenie glukozy jest świetną pożywką dla wzrostu grzybów);

wszystkie warzywa – należy jednak pamiętać, że w przypadku gotowania niektórych warzyw znacząco wzrasta ich indeks glikemiczy (np. marchewka);

wybrane owoce.

Dieta cukrzycowa – produkty zbożowe

Do produktów zbożowych polecanych w diecie dla cukrzyka należą:

pełnoziarniste pieczywo;

pieczywo graham;

pieczywo razowe;

otręby i pełnoziarniste płatki zbożowe;

kasze (zwłaszcza gruboziarniste – gryczana, pęczak);

makarony pełnoziarniste i gotowane al dente;

ryż dziki oraz brązowy

Produkty zbożowe są źródłem węglowodanów złożonych oraz błonnika pokarmowego. Z tego powodu są polecane w diecie dla cukrzyka. Od dawna wiadomo, że osoby chore na cukrzycę nie powinny stosować diety ubogo węglowodanowej, dostarczającej poniżej 130 g węglowodanów na dzień. Warto wiedzieć, że w każdym posiłku powinien znaleźć się produkt węglowodanowy, który dostarcza niezbędnej energii do pracy mózgu oraz mięśni, a także utrzymuje odpowiedni poziom cukru we krwi. Natomiast błonnik zwalnia wchłanianie glukozy, dzięki czemu jest szczególnie polecany w diecie dla cukrzyka. Dodatkowo produkty zbożowe są źródłem witamin i składników mineralnych, których niedobory mogą przyczynić się do pogorszenia stanu zdrowia.

 

Dieta cukrzycowa – rola warzyw w leczeniu cukrzycy

Zarówno owoce jak i warzywa są źródłem przeciwutleniacze, które korzystnie wpływają na utrzymanie zdrowia organizmu. Składniki antyutleniające opóźniają bądź zapobiegają powstawaniu stresu oksydacyjnego, uważanego za przyczynę rozwoju powikłań w cukrzycy. Warzywa są również źródłem witamin, składników mineralnych, węglowodanów złożonych i błonnika, dzięki czemu są bardzo istotne w codziennej diecie dla cukrzyka. Lekarze i dietetycy kładą szczególny nacisk na zwiększenie podaży warzyw w leczeniu cukrzycy. Produkty te powinny być spożywane 4-5 razy dziennie, z czego jedynymi wyjątkami są gotowana marchew, buraki i ziemniaki, których indeks glikemicznyulega zwiększeniu po obróbce cieplnej.

Dieta cukrzycowa – owoce

Nie wszystkie owoce są korzystne dla utrzymania stałego poziomu glikemii, inne spożywane w racjonalnych ilościach nie mają negatywnego wpływu na poziom cukru we krwi, a wśród nich na szczególną uwagę zasługują grapefruity. Owoce te działają hamująco na wzrost poziomu glukozy oraz warunkują dłuższe jej utrzymanie we krwi. Dodatkowo grejpfruty obniżają poziom cukru w osoczu, poprzez stymulujące działanie na wydzielanie insuliny z trzustki, dlatego są niezbędne w diecie dla cukrzyka. Oprócz cytrusów dieta dla cukrzyka może zawierać owoce charakteryzujące się niskim indeksem glikemicznym, czyli:

brzoskwinie; czereśnie, gruszki, jabłka, kiwi, morele, pomarańcze, śliwki, wiśnie

 

Dieta cukrzycowa – ryby

Dieta dla cukrzyka powinna obfitować w ryb, szczególnie morskie, przynajmniej kilka razy w tygodniu (2-3 razy). Ryby są bogatym źródłem pełnowartościowego białka, ale również wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3. Kwasy tłuszczowe omega-3 obniżają cholesterol oraz działają przeciwzakrzepowo, zmniejszając ryzyko zawału, często występującego u chorych na cukrzycę.

Dieta cukrzycowa – produkty mleczne

Produkty mleczne dostarczają przede wszystkim znacznych ilości wartościowego białka. Do produktów polecanych w diecie dla cukrzyka należą: półtłuste mleko i przetwory mleczne (chude i półtłuste sery twarogowe oraz fermentowane napoje mleczne: kefir, maślanka czy jogurt). Dieta bogatobiałkowa w diecie dla cukrzyka sprzyja spadkowi masy ciała, co korzystnie wpływa na dobowy profil glikemii. Utrata nadwagi przez cukrzyka zwiększa wrażliwość tkanek na insulinę, a także zapobiega nadciśnieniu krwi, przyczyniającemu się do uszkodzenia nerek czy wystąpienia udaru.

2.4. Dieta cukrzycowa – produkty niewskazane

Dieta dla cukrzyka powinna być zgodna z podstawowymi zaleceniami żywieniowymi osób zdrowych, które rekomendują zmniejszenie spożycia produktów bogatych w cukry proste. Należą do nich przede wszystkim:

  • cukier, miód, dżemy i konfitury;
  • słodycze
  • słodkie i gazowane napoje;
  • syropy;
  • mleko skondensowane;
  • soki oraz owoce.

Osoby z cukrzycą mogą w małych ilościach spożywać owoce oraz sporadycznie miód. Dieta dla cukrzyka ma za zadanie ograniczyć cukry proste i wyrównać poziom cukru we krwi, ale również zmniejszyć nadwagę i otyłość, często towarzyszącą cukrzycy (zwłaszcza cukrzycy typu 2).

 

W diecie dla cukrzyka należy również ograniczyć tłuszcze, zwłaszcza te pochodzenia zwierzęcego. Produkty będące źródłem tłuszczy nasyconych negatywnie oddziałują na zdrowie m.in. tworzą blaszki miażdżycowe, przyczyniając się do zawału, a także podnoszą poziom cholosterolu LDL i trójglicerydów we krwi.

Dieta dla cukrzyka powinna zatem wykluczać:

  • pełnotłuste produkty mleczne (mleko pełne, mleko skondensowane, mleko w proszku, sery białe tłuste, sery podpuszczkowe, sery topione, sery do smarowania);
  • tłuste mięsa i podrob, tłusty drób (kaczki, gęsi);
  • tłuste wędliny (wieprzowe);
  • pasztety;
  • masło (można w małych ilościach);
  • śmietanę.

Osoby, które mają znacznie podwyższony poziom cholesterolu powinny również ograniczyć konsumpcje żółtka jaja do 2-3 na tydzień.

Dieta dla cukrzyka powinna również ograniczać izomery trans nienasyconych kwasów tłuszczowych, które nie tylko podwyższają poziom cholesterolu LDL, ale również obniżają stężenie dobrego cholesterolu HDL. Źródłem izomerów trans są przede wszystkim margaryny twarde stosowane do pieczenia, wyroby cukiernicze, a także produkty smażone w głębokim tłuszczu i produkty typu fast-food.

Dieta cukrzycowa – sól kuchenna

Dieta chorych na cukrzycę powinna również ograniczać spożycie soli kuchennej do 6 gramów na dzień, co odpowiada 1 łyżeczce do herbaty. Nadmiar soli indukuje m.in. powstawanie nadciśnienia tętniczego.

Diabetycy powinni zatem unikać:

  • wędzonego mięsa i wędlin;
  •  konserw;
  • twardych serów;
  • gotowych dań;
  • sosów;
  • gotowych, sypkich mieszanek uniwersalnych.

 

Leczenie cukrzycy wymaga także zaprzestania dosalania na talerzu – sól można bowiem z powodzeniem zastąpić przyprawami i ziołami.

Dieta cukrzycowa – alkohol

Ostatnim z produktów zakazanych w diecie dla cukrzyka jest alkohol, który powinien być całkowicie wykluczony, zwłaszcza u osób przyjmujących insulinę oraz leki przeciwcukrzycowe. Negatywne działanie alkoholu w cukrzycy polega zwiększeniu skutków podawanych leków, co może powodować hipoglikemię. Osoby z wyrównaną cukrzycą, bez nadwagi, otyłości czy nadciśnienia tętniczego mogą okazjonalnie i w małych ilościach pozwolić sobie na lampkę wytrawnego wina. Należy zwrócić uwagę, że alkohol nie może być wypijany na czczo, ale zawsze do posiłku.

Leczenie cukrzycy powinno opierać się nie tylko na przyjmowaniu insuliny, ale przede wszystkim na zbilansowanej i zdrowej diecie dla cukrzyka, która jest jedną z najlepszych dróg łagodzenia objawów tej choroby.

Osoba chorująca na cukrzycę powinna w szczególny sposób wybierać produkty oraz techniki kulinarne do przyrządzania potraw.

 

Chory powinien ze swojej diety dla cukrzyka wyeliminować również:

  • rozgotowany makaron;
  • ciasta, torty, ciasteczka, mleczną czekoladę;
  • tłuste sery twarogowe, sery żółte;
  • jogurty owocowe;
  • ziemniaki;
  • gotowaną marchewkę;
  • arbuzy;
  • winogrona;
  • wieprzowinę.

Spośród produktów gotowych niewskazane są:

  • naleśniki;
  • pasztety;
  • krokiety.

Nie jest łatwo zaplanować odpowiednią dietę dla cukrzyka, a szybki styl życia i wieczny brak czasu nie pomagają w tym, dlatego warto w diecie uwzględnić produkty o niskim poziomie glikemicznym. Tylko stosowanie odpowiedniej diety dla cukrzyka chroni przed groźnymi dla życia powikłaniami cukrzycy.

 

  1. Dieta cukrzycowa – jadłospis

Przedstawiona niżej dieta dla cukrzyka dostarcza około 1200 kalorii dziennie.

DZIEŃ 1

Śniadanie – 2 kromki pieczywa razowego (80g), posmarowane margaryną (2 płaskie łyżeczki), 4 plasterki szynki z indyka, listki sałaty, plasterki papryki czerwonej. Herbata bez cukru.

2 śniadanie – Marchewka starta (mała sztuka) ze startym jabłkiem, polana 2 łyżkami jogurtu naturalnego. Wszystko skropione sokiem z cytryny i posypane 2 łyżeczkami słonecznika. Kromka pieczywa razowego.

Obiad – Barszcz czysty (300g), fasola ugotowana (8 szt.) Naleśniki z kapustą i grzybami (2 małe – około 200g). Kompot z jabłek bez cukru.

Podwieczorek – Kefir (opakowanie 150-200g) zmiksowany z jagodami (1/2 szklanki świeżych lub mrożonych).

Kolacja – 2 kromki pieczywa razowego (80g), 2 plastry sera białego chudego (60g), plasterki pomidora (1 średnia sztuka). Herbata bez cukru.

 

DZIEŃ 2

Śniadanie – Mleko 1,5% (szklanka) z 4 łyżkami musli z orzechami, ½ średniego banana.

2 śniadanie – Kromka pieczywa razowego, posmarowana margaryną, 2 plasterki polędwicy z kurczaka. Szklanka soku warzywnego.

Obiad – Filet z dorsza (pieczony w folii z ziołami, i łyżeczką oliwy), ryż brązowy (3 łyżki – 50g ok. 1/2 woreczka). Surówka: kapusta kiszona (100g), ze stratą małą marchewką, ½ jabłka, 1 łyżeczka oleju do polania, zielenina do posypania. Kompot truskawkowy bez cukru.

Podwieczorek – Maślanka naturalna (niepełna szklanka, 200g), miseczka truskawek (10 szt.).

Kolacja – Sałatka jarzynowa; Ugotowane warzywa: ziemniak, marchew (1/2 szt.), groszek zielony z puszki (1 łyżka), ogórek kwaszony, cebula (1/4 sztuki), jajko na twardo, sos: 1 łyżeczka majonezu, 2 łyżeczki jogurtu, przyprawy.

Kromka pieczywa razowego. Kawa zbożowa z mlekiem bez cukru.

DZIEŃ 3

Śniadanie – Jajko na miękko, 2 kromki pieczywa razowego (orkiszowego) posmarowane cienko serkiem białym, plasterki pomidora. Szklanka soku pomidorowego.

2 śniadanie – Serek wiejski light 3% (150g), 2 kromki pieczywa razowego, posmarowane cienko margaryną, 2 plasterki wędliny drobiowej, plasterki pomidora.

Obiad – zupa pomidorowa (talerz) z makaronem (30g surowego); Pulpety z ryby (1 porcja): 100g fileta z ryby, 50g włoszczyzny mrożonej, 10g bułka czerstwa, 10g mleko, 5 g bułka tarta, 1/2 szt. jajka, ½ szt. białko, sól, majeranek, zielona pietruszka – Na warzywach ugotować wywar. Rozmrożone filety zemleć razem z bułką namoczoną i odciśniętą, dodać jajko, posolić dodać majeranek, tartą bułkę i formować pulpety, włożyć do wywaru i gotować 20 min.; Ryż brązowy (ok. ½ woreczka), mizeria z pół dużego ogórka, polana 2 łyżkami jogurtu naturalnego, posypana szczypiorkiem.

Podwieczorek – Nektaryna, szklanka maślanki naturalnej z 1 łyżką otrąb pszennych.

Kolacja – fasolka szparagowa (200g) polana łyżeczką oliwy z oliwek, kefir (200g).

 

DZIEŃ 4

Śniadanie – Twarożek ziarnisty wiejski 3% (150g), 2 kromki pieczywa razowego posmarowane margaryną, plasterki ogórka zielonego, szczypiorek do posypania. Kawa zbożowa z mlekiem 1,5% bez cukru.

2 śniadanie – Kromka pieczywa razowego posmarowane serkiem Bieluch, posypany szczypiorkiem, z plasterkami pomidora. Szklanka soku pomidorowego.

Obiad – kasza gryczana (4 łyżki) z gulaszem z mięsa wołowego (1 pełna łyżka do zupy); Ćwikła ze słoika (2 kopiate łyżki) lub buraki gotowane (3 średnie szt.); Woda mineralna.

Podwieczorek – Zetrzeć na grubej tarce duże jabłko, posypać cynamonem i polać jogurtem naturalnym (kubeczek, 150g), 2 wafle ryżowe.

Kolacja – Półmisek warzyw grillowanych (4 szt. dowolnych) – Z sosem jogurtowym (jogurt grecki (2 łyżki), koperek świeży, szczypiorek, czosnek zmiażdżony, przyprawy). Woda mineralna z plasterkiem cytryny.

 

DZIEŃ 5

Śniadanie – Bułka grahamka posmarowana margaryną, z tuńczykiem w sosie własnym (1/2 puszki), ogórek kiszony. Szklanka soku marchewkowego przecierowego.

2 śniadanie – Sałatka owocowa – pomarańcza, 1/2 melona polane 2 łyżkami jogurtu naturalnego 0%, skropione sokiem z cytryny, posypane 1 łyżką słonecznika.

Obiad – Ryba pieczona (może być mintaj, dorsz) – ½ dużego fileta, w folii z ziołami, polana łyżeczką oliwy. Ryż brązowy lub mieszany – 1/3 woreczka pomieszany z groszkiem z puszki (2 łyżki lub pokrojoną drobno ½ papryką),

Sałata zielona lub sałata lodowa, skropiona sosem: 1 niepełna łyżka oleju lub oliwy, sok z cytryny lub ocet jabłkowy, sól, pieprz, zioła do sałatek.

Podwieczorek – Bułka grahamka z plasterkami mozarelli (1/2 dużej kulki), plasterki pomidora bez skórki, posypane ziołaim prowansalskimi..

Kolacja – 2 kromki pieczywa razowego posmarowane margaryną, 2 plasterki sera żółtego gouda, Sałatka z pomidora i ogórka (obrać ze skórki i pokroić, skropić 1 łyżeczką oliwy i doprawić).

 

DZIEŃ 6

Śniadanie – 2 kromki pieczywa razowego, kawałki wędzonego dorsza (50g),

Surówka z pora (50g) i pomidora (2 szt.), Herbata bez cukru.

2 śniadanie – Sałatka owocowa: 3 kiwi, ½ szklanki malin, 2 łyżki otrąb pszennych, 2 łyżki jogurtu naturalnego.

Obiad – Krupnik z kaszą jęczmienną (talerz 300g), Pierogi z mięsem (4 szt.), Kefir (150g).

Podwieczorek – Surówka z selera: seler (120g), jabłko (150g) – zetrzeć i polać 1 łyżeczką oleju. Przyprawić solą, sokiem z cytryny. Kromka pieczywa razowego.

Kolacja – 2 kromki pieczywa razowego, posmarowane margaryną, 4 plasterki kiełbasy szynkowej, kalarepka młoda (150g) pokrojona i podduszona z niewielką ilością wody i 1 łyżeczka oliwy.

 

DZIEŃ 7

Śniadanie – 2 kromki pieczywa razowego, 2 plastry sera białego chudego, 1 łyżka dżemu wiśniowego niskosłodzonego Kakao na mleku: szklanka mleka 1/5%, 1 łyżeczka kakao gorzkiego bez cukru.

2 śniadanie – 10 dojrzałych truskawek polanych jogurtem naturalnym (150g), 3 wafle ryżowe naturalne.

Obiad – Zupa kalafiorowa (kalafior, mieszanka warzyw), z dodatkiem ziemniaków, zabielana jogurtem greckim. Duszone warzywa z kurczakiem – pierś z kurczaka pokroić w kawałki i gotować z kalarepka (100g), marchewką (1 średnia), papryką czerwoną (1/2 szt.).

Podwieczorek – 2 kromki pieczywa razowego, posmarowane margaryną, 2 plasterki wędliny drobiowej, plasterki ogórka zielonego. Szklanka soku owocowego – rozcieńczony wodą.

Kolacja – Jajecznica z 2 jajek z pokrojonym w kostkę pomidorem i pokrojoną wędliną drobiową (4 plasterki) na masełku (1 łyżeczka płaska), kromka pieczywa razowego.

 

Artykuł z    https://portal.abczdrowie.pl/dieta-dla-cukrzykow